Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü bazen de İktisadi İş Birliği ve Gelişme Teşkilatı uluslararası bir ekonomi örgütüdür.
OECD, 14 Aralık 1960 tarihinde imzalanan Paris Sözleşmesi'ne dayanılarak, 1961'de kurulmuştur ve savaş yıkıntıları içindeki Avrupa'nın Marshall Planı çerçevesinde yeniden yapılandırılması amacıyla 1948 yılında kurulan Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün (OEEC) doğrudan mirasçısıdır. Üyelerinin büyük bir bölümü Avrupa Birliği ve İUT üyeleridir, çoğunluğu da gözlemci üyelerdir. OECD ülkeleri sanayileşmiş ve gelişmekte olan ülkelerden oluşmaktadır. Örgüte günümüzde 38 ülke üyedir.
Amaçları
Örgütün tüzüğe bağlanmış amaçları şunlardır:
- Finansal istikrarın eşzamanlı olarak korunduğu üye ülkelerde ve hem de özellikle gelişmekte olan ülkelerde halkın yaşam standartının iyileştirilmesi, sürekli ve dengeli ekonomik gelişim sağlayan politikaya destek ve yardım, işsizliğin ortadan kaldırılması;
- Ekonomik genişleme politikasının uyandırılması ve sosyo-ekonomik eşgüdümlü gelişmenin desteklenmesi;
- Uluslararası yükümlülüklere uygun olarak çok taraflı ve ülkeler arasında ayrım gözetmeyen dünya ticaretinin geliştirilmesine destek verilmesi.
- OECD'ye üye veya bu örgüte üyelik talebinde bulunan ülkeler, sosyo-politik ve ekonomik yaşamda, aşağıda belirtilen üç ilkeyi vazgeçilmez değerler olarak benimsemişlerdir:
- Demokrasi;
- İnsan haklarına ve yurttaş özgürlüğüne bağlılık;
Üye ülkeler
OECD'nin 2021 yılı itibari ile 38 üye ülkesi bulunmaktadır. Ayrıca Avrupa Komisyonu da OECD'ye katılım gösterir. Yugoslavya, örgüt faaliyetlerine özel bir statüde iştirak etmekteydi. 1992 yılında dağılması ile örgüt ile ilişkisi sona erdi.
Üye ülkelerden 30'u (* ile gösterilmiştir) Dünya Bankası tarafından 2005'te yüksek gelirli ülkeler arasında gösterilmiştir.
Kurucu üyeler (1961):
- ABD*
- Almanya*
- Avusturya*
- Belçika*
- Birleşik Krallık*
- Danimarka*
- Fransa*
- Hollanda*
- İrlanda*
- İspanya*
- İsveç*
- İsviçre*
- İtalya*
- İzlanda*
- Kanada*
- Lüksemburg*
- Norveç*
- Portekiz*
- Türkiye*
- Yunanistan
- Japonya* (1964)
- Finlandiya* (1969)
- Avustralya* (1971)
- Yeni Zelanda* (1973)
- Meksika* (1994)
- Çekya* (1995)
- Macaristan* (1996)
- Polonya* (1996)
- Güney Kore* (1996)
- Slovakya* (2000)
- Şili* (2010)
- Estonya* (2010)
- Slovenya* (2010)
- İsrail* (2010)
- Letonya* (2016)
- Litvanya (2018)
- Kolombiya (2020)
- Kosta Rika (2021)